SÜTÜN TAZE VE TEMİZ OLMASI GEREK Evde yapmak istediğiniz yoğurt, peynir, tereyağı gibi süt ürünlerini hazırlarken güvenilir, sağlıklı, taze ve temiz içerikli olduğuna emin olduğunuz yerlerden çiğ süt almaya özen göstermelisiniz. Böyle bir imkanınız yoksa taze günlük süt veya pastörize de süt kullanabilirsiniz. MAYA KULLANMADAN YAPILIYOR Bin bir emekle yaptığınız ev yoğurdunuz hemen ekşiyebilir. Yoğurt bu şekilde ekşidiğinde, yenmeyecek duruma geldiğinde döküyorsanız pek de doğru bir şey yapmıyorsunuzdur. Ekşi yoğurdu kahvaltılarda afiyetle yiyebileceğiniz, hamur işlerinin içerisinde rahatlıkla kullanabileceğiniz peynirlere dönüştürebilirsiniz. Üstelik çok ekonomik bir şekilde ve maya kullanmadan yapmak da mümkün. MAYA VARSA KALIP PEYNİR YAPILABİLİR Maya kullanmadan elde edilen peynir, çökelek (lor peyniri) kıvamında bir peynir olacak. Ekşimiş yoğurttan kalıp peynir elde edebilmekse biraz zor. Eğer mayanız varsa hemen deneyebilirsiniz. Üzerine sert bir ağırlık koyarak şekillendirme şansınız da olacak. EKŞİMİŞ YOĞURTTAN NASIL PEYNİR YAPILIR? Öncelikle ekşimiş yoğurdu bir tencerenin içerisine aktarın. Yoğurdunuzun üzerini biraz geçene kadar su ilave edin. Yoğurdun sulanması yeterli olacak. 1 kilo yoğurt kullanıyorsanız ve yoğurdunuz çok katı değilse, 2 ila 2,5 su bardağı ilave etmeniz yeterli. Yoğurdunuz katıysa miktar artabilir. Ardından yoğurdunuzu ocağın üzerine almalısınız. Daha sonra kısık ateşte kaynamaya bırakın. İlk kaynamadan sonra içerisine 1 çay kaşığı kadar tuz ilave edin, kaynadıkça yoğurdunuzun içerisine tortular oluşmaya başlayacak. 15 DAKİKA KAYNAMA 4-5 SAAT SÜZME 15 dakika boyunca kaynama işlemini sürdürün. Yoğurt iyice kesildiğinde ocaktan alın ve bir süzgecin içerisine temiz bir tülbent sarın ve altına bir kap koyun. Yoğurdunuzu bu tülbentin içerisine boşaltın. Ardından güzelce sıkıp ağzını bağlayın. Tülbenti hafif yüksek bir yere asın ve süzdürün, bu işlemi en az 4 ila 5 sürdürün. ILIDIĞINDA ELİNİZLE ŞEKİL VERİN Tüm sularının bittiğinden emin olduğunuzda tülbenti açın ve içerisindeki peyniri tahta kaşık yardımıyla dağıtın. Şekil vermek istiyorsanız peynir hafif ılıdığında tümünü elinizle sıkı sıkı tülbentin içerisinde toparlayın ve yayvan bir şekil verin. AĞIRLIK KOYMAYINCA ÇÖKELEK OLUYOR Peynirin üzerine birkaç ağırlık koyun ve bu şekilde 4-5 saat bekletin. Ardından açtığınızda peyniriniz tüketilmeye hazır olacak. Peyniri üzerine ağırlık koymadan çökelek peyniri şeklinde tüketebileceğiniz gibi, bu şekilde de tüketebilirsiniz. Peynir çökelek halindeyken ya da şekil verdikten sonra kapaklı bir kabın içinde, buzdolabında hava almayacak şekilde 1 haftaya kadar saklayabilirsiniz. BAKTERİLERİN UYUMSUZLUĞU Yoğurt kültürünü oluşturan iki temel organizma grubu streptecoccus ve lactobacillus tipi bakterilerdir. Bu iki bakterinin dengeli ve uyumlu bir şekilde gelişmesi yoğurdun tadı, kokusu, lezzeti açısından son derece önemli. Streptecoccus fazla olursa yoğurtta arzulanan ekşilik istenen seviyede gelişemez ve tatlımsı olabilir. Lactobacillus fazla olursa da yoğurt hemen ekşi bir tat alır. EVDE KONTROL ALTINA ALINAMIYOR Hazır yoğurtlar mayalanma süreci için tamamen uygun ortamlar oluşturularak ve uzun ömürlü sütler kullanılarak elde ediliyor. Ev yoğurdunda ise maya ve mikroorganizmaların sayısı ortam şartları sebebiyle tam olarak kontrol altına alınamıyor. YOĞURDUN EKŞİMEMESİ İÇİN NE YAPILMALI? Kullandığınız sütün taze olmasına özen göstermelisiniz. Mayanın ekşi ve bozuk olmadığından da emin olunca yoğurdu porsiyonluk cam veya toprak kaplarda yapabilirsiniz. Ağzı kapalı bir şekilde buzdolabında muhafaza edebilirsiniz. Hem mayalanırken hem de buzdolabında doğru ısı ve saklama koşullarını sağlamalısınız. Kullanırken ağızlarını açık bırakmamaya ve içerisine kirli kaşık değdirmemeye özen gösterin. Azar azar yapıp, çabuk tüketin. ŞEKER VE MEYVEYLE TATLANDIRILABİLİR Tüm bunlara rağmen yoğurt ekşimeye başladıysa yoğurdunuza uygun miktarda su ekledikten sonra süzebilirsiniz, şeker veya meyveyle tatlandırabilirsiniz. Naneli bir ayran da hazırlayabilirsiniz. Evde ekmek yapmak için mayaya katabilir ya da ekşi yoğurt çorbası yaparak değerlendirebilirsiniz.